İsmet İNÖNÜ

İsmet İNÖNÜ 1884 yılında İzmir'de doğmuştur. Babası Hacı Reşid Bey, annesi Cevriye Hanım'dır.

İlk ve orta öğrenimini Sivas'ta tamamladıktan sonra 1895'de Mühendishane İdadisi'ne girmişitr. Saha topçusu olarak 1903'te Harbiye'yi bitirmiştir. 1906 yılında kurmay olmuş ve yüzbaşı rütbesiyle 2. Ordu'da görevlendirilmiştir. 1908'de Edirne'deki Süvari Tümeni'nin Erkan-ı Harbiyesi'ne atanmıştır. 1910 yılında Yemen ayaklanmasının bastırılmasına katılmıştır. 1913 yılına kadar burada görev yapmıştır. Bu arada binbaşılığa yükselmiştir. 1914'te yarbay, 1915'de da albay olmuştur. Aynı yıl 2. Ordu'nun Kurmay Başkanlığı'na getirilmiştir. 1916'da Kafkas Cephesi'nde 2. Kolordu Komutanı olarak Atatürk'ün emrinde çalışmıştır. 1917-1918 yıllarında Suriye Cephesi'nde İngilizler'e karşı savaşmıştır. Burada hastalanıp İstanbul'a döndükten sonra Harbiye Nezareti Müsteşarlığı'na atanmıştır.

Daha sonra Milli Mücadele'de Atatürk'ün yakın silah arkadaşı olarak çalışmıştır. Büyük Millet Meclisi'ne Edirne milletvekili olarak girmiş ve Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Vekili olmuştur. 25 Ekim 1920'de Garp Cephesi Komutanlığı'na getirilmiştir. Çerkez Ethem İsyanı'nı bastırmış, 1. Ve 2. İnönü Savaşları'nı yönetmiştir. Büyük Millet Meclisi, bu savaşlarda kazanılan zaferler dolayısıyla Mirlivalık rütbesi vermiştir. 1922'de Mudanya Antlaşması'nı sağlamıştır. Lozan Barış Konferansı'na da baş delege olarak katılmıştır. 24 Temmuz 1923'te Lozan Andlaşmasının imzalanmıştır.

Cumhuriyetin ilanından sonra ilk hükümetin kurulması görevi verilmiştir. 1923-1924 ve 1925-1937 yılları arasında Başbakanlık yapmıştır.

Atatürk'ün ölümünden sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Cumhurbaşkanı seçilmiştir. 1950 seçimlerine kadar bu görevde kalmıştır. 1950-1960 döneminde Parlamento'da Ana Muhalefet Partisi Başkanı olarak bulunmuştur. 27 Mayıs Hareketi'nden sonra Kurucu Meclis Üyesi olmuştur. 10 Kasım 1961 tarihinde Başbakanlığa atanmıştır. 1965 yılına kadar bu görevde kalmıştır. 1972'de Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanlığı'ndan ve milletvekilliğinden istifa etmiştir. Bu tarihten sonra anayasa gereğince Cumhuriyet Senatosu tabii üyesi olmştur.

25 Aralık 1973 tarihinde ölmüştür. İngilizce, Almanca ve Fransızca biliyordu. Evli ve üç çocuk babası idi. Bunlardan birisi Erdal İNÖNÜ'dür. Erdal İNÖNÜ "Sosyaldemokrat Halkçı Partisinin" (SHP) son Başkanı idi ve bir ara Türkiye Cumhuriyetinin Başbakanyardımcılığını yapmıştır.